53. ปรามาสปรามัฏฐทุกะ

ปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

1. เหตุปัจจัย

[727] 1. ธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรมแต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม
อาศัยธรรมที่เป็นทั้งปรามาสธรรม และปรามัฏฐธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย.
คือ สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยปรามาสธรรม.
2. ธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรมแต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม
อาศัยธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 3 และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นปรามัฏฐ-
ธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม ฯลฯ อาศัยขันธ์ 2.
ในปฏิสนธิขณะ ตลอดถึงอัชฌัตติกมหาภูตรูป.
3. ธรรมที่เป็นทั้งปรามาสธรรม และปรามัฏฐธรรม
อาศัยธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
คือ ปรามาสธรรม อาศัยขันธ์ทั้งหลายทั้งเป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่
ปรามาสธรรม.

4. ธรรมที่เป็นปรามาสธรรม และปรามัฏฐธรรม
และธรรมที่เป็นปรามัฏฐาน แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม อาศัยธรรม
ที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ
ปัจจัย
คือ ขันธ์ 3, ปรามาสธรรม และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1
ที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม ฯลฯ อาศัยขันธ์ 2.
5. ธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม
อาศัยธรรมที่เป็นทั้งปรามาสธรรม และปรามัฏฐธรรม และธรรม
ที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ
ปัจจัย
คือ ขันธ์ 3 และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นปรามัฏฐ-
ธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม และปรามาสธรรม ฯลฯ อาศัยขันธ์ 2.
ฯลฯ
วาระทั้งหมดพึงกระทำเหมือนกับปรามาสทุกะ ไม่มีแตกต่างกัน.

ปัญหาวาระ

อนุโลมนัย

1. เหตุปัจจัย

[728] 1. ธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาส-
ธรรม เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาส-
ธรรม ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
คือ เหตุทั้งหลายที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม เป็น
ปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ และจิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
2. ธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม เป็น
ธรรม เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งปรามาสธรรมและปรามัฏฐธรรม
ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย
คือ เหตุทั้งหลายที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม เป็น
ปัจจัยแก่ปรามาสธรรม อำนาจของเหตุปัจจัย.
3. ธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาส-
ธรรม เป็นปัจจัยแก่ธรรมที่เป็นทั้งปรามาสธรรม และปรามัฏฐธรรม
และธรรมที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม ด้วยอำนาจ
ของเหตุปัจจัย
คือ เหตุทั้งหลายที่เป็นปรามัฏฐธรรม แต่ไม่ใช่ปรามาสธรรม เป็น
ปัจจัยแก่สัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย และปรามาสธรรม และจิตตสมุฏฐานรูป
ทั้งหลาย ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย.